نمایش مستندهایی که موضوع خاص دارند در
جشنواره «سینماحقیقت» یک فرصت است، فرصت برای مدیران، دستگاه‌های حاکمیتی و نخبگان که ایران را بشناسند.
به گزارش روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، جشنواره فیلم مستند ایران «سینماحقیقت»، یکی از مهمترین رویدادهای فرهنگی ایران است، در میان کشورهای خاورمیانه «سینماحقیقت» یک رخداد الگوست، در آسیا، کدام جشنواره فیلم مستند به اندازه «سینماحقیقت» معتبر و تاثیرگذار است؟ «سینماحقیقت» همتراز با مهمترین جشنواره‌های بین‌المللی سینمای مستند پیش رفته و کوشیده موثر، کشف کننده و جسورانه باشد. یکی از امتیازهای «سینماحقیقت» نسبت به جشنواره‌های دیگر کشور این است که می‌تواند به دلیل ماهیت و ذات خود، موتور حرکت و آگاهی بخش در حوزه‌هایی باشد، در حوزه‌هایی چراغ را روی مسائل جامعه بیافکند و هشدار بدهد، مدیران، سیاست گذاران و تصمیم گیرندگان را نسبت به آنچه وجود دارد و مغفول مانده آشنا کرده و مسیر را برای حل مشکلات و خروج از بحران‌های مقطعی باز کند. در دوره قبل مستندهای «قوی دل» (علی فراهانی صدر) و «خانواده خلج» (مریم الهامیان و مصطفی حاجی قاسمی) از این منظر دارای اهمیت بودند. و در این دوره مستندهایی وجود دارد که مسائل اجتماعی و فضاهای ملتهبی از جامعه را نشانه رفته، ساخت چنین آثاری اولا نشان دهنده بضاعت فضای فرهنگی و سعه صدر نظام است.
مقام معظم رهبری در یکی از سخنرانی‌هایشان به موضوع انتقاد و اهمیت آن اشاره کرده و گفته‌اند: «انتقاد اشکالی ندارد، بلکه لازم است؛ انتقاد برای اصلاح لازم است، انتقاد یک عمل دوستانه است، عمل خصمانه نیست؛ وقتی شما انتقاد می‌کنید یک عمل دوستانه است؛ همین«اَلمُؤمِنُ مِرآهُ المُؤمِن»، [یعنی] آنچه را در طرف مقابل وجود دارد که عیب در او است و مورد انتقاد شما است، شما آن را درمی‌آورید، به او می‌گویید، این بسیار کار خوبی است؛ انتقاد باید انجام بگیرد. گاهی اوقات انتقاد بایستی عمومی هم باشد؛ ما همیشه معتقد نیستیم که انتقاد بایستی درِگوشی باشد؛ نه، گاهی هم باید عمومی باشد.»
با این دیدگاه، فیلمسازی مستند جان می‌گیرد، از این منظر که انتقاد و طرح مسئله بخش مهمی از سینمای مستند است، کاری که در سال‌های اخیر در مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، اوج یا حوزه هنری رخ داده، ورود به همین حوزه نقد، نقد در چارچوب قانون است. امسال مستند «ضد قهرمان» ساخته عارف افشار، با مرور تاریخ انقلاب اسلامی دو تفکر و جریان را تحلیل کرده و به تاثیر رویکردهای آنها می‌پردازد، در مستند «یک وجب خاک» (نیما مهدیان) شان زن ایرانی، جایگاه خانواده شهید و مقام مادر، به شکلی تازه روایت شده و تصویری از زن ایرانی در این فیلم ارائه می‌شود که با دیگر قرائت‌ها مخالف است. در فیلم نیما مهدیان، سلامت خانواده شهدا و عزت نفسشان ستوده می‌شود. تماشای این فیلم تاثیرگذار، همدلی مخاطب را با خانواده شهدا برمی‌انگیزد.
مجتبی امینی در «پرواز در مه» روایتی دارد از ۲۴ ساعت پایانی زندگی رئیس جمهور شهید آیت‌الله ابراهیم رئیسی. فیلم روایتی سندی از پایان زندگی مردی است که کوشید همراه مردم، شنونده دردهای آنها و همدرد آنها باشد. «پرواز در مه» کوششی برای ثبت یک فراز تاریخی و سیاسی است و از این منظر اهمیت دارد. در «کابین»، ساخته یاسر خیر، مختصات نسل امروز، شکاف نسلی و بحران‌های خانوادگی، تاثیر جدایی بر فرزندان روایت شده، با توجه به افزایش میزان جدایی، آمارهای اعتیاد، کاهش سن اعتیاد و … می‌توان گفت تماشای این فیلم برای بسیاری از خانواده‌ها آگاهی بخش است. در فیلم «پدر» ساخته حسین همایونفر، ارتباط خانوادگی ستوده شده، در مقابل تصویری که «کابین» از بخشی از جامعه نشان می‌دهد، «پدر» به ما یادآوری می‌کند که فرزندان یک خانواده چطور می‌توانند حامی و همراه باشند. «پدر» به واسطه احترام به شخصیت پدر شهید، لحظات عاطفی بسیاری دارد.
در فیلم «خاک مادر» ساخته محسن اسلام‌زاده که در بخش خارج از مسابقه روی پرده می‌رود، اسلام زاده به موضوعی پرداخته که شاید کمتر فیلمسازی جرات نزدیک شدن به آن را داشته است، او که سال ها روی موضوع سیستان و بحران های جنوب ایران کار کرده و در «پاییز ۵۰ سالگی» به استراتژی سردار شهید حاج قاسم سلیمانی پرداخته، در «خاک مادر» با جسارت به نقد عملکرد یک بخش از نظام پرداخته و کاستی‌ها را روایت کرده است. در شرایط امروز، با توجه به مطالبات عمومی درباره شفاف سازی، مستند «خاک مادر» یک الگوی نقد درست است.جشنواره «سینماحقیقت» یکشنبه ۲۵ آذرماه به کار خود پایان خواهد داد، اما سینمای مستند ایران زنده است، سینمایی که مهمترین ویترین آن «سینماحقیقت» است. جشنواره‌ای که فارغ از بازی‌های سینمای داستانی و توجه به زرق و برق بازار، می‌کوشد راوی حقیقت باشد که حضرت علی (ع) می‌فرماید: «حقیقت بهترین راهنماست»
