به گزارش روابط عمومی هاشور نیوز به نقل از مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، در یادداشت کریم متقی آمده است: عکاسی مستند از آغاز، تلاشی بوده برای دیدنِ واقعیت در لحظه و ثبت آن برای حافظهی جمعی. اما وقتی این نگاه از تکعکس فراتر میرود و در قالب مجموعهعکس (series) شکل میگیرد، نوعی بیان تصویری تازه پدید میآید؛ مجموعهای از تصاویر که حول یک موضوع یا ایدهی واحد ساخته میشوند.
در درون این ساختار، گاه به زنجیرهای از عکسها میرسیم که بهصورت پیوسته، یک موقعیت یا کنش را در بُعد زمانی دنبال میکنند ــ همان چیزی که در زبان سینما سیکوئنس (sequence) یا عکسهای دنبالهدار نام دارد؛ رشتهای از تصاویر که بهواسطهی پیوستگی و ریتم درونیشان، روایت میسازند.
در یک مجموعهی مستند، هر عکس همچون جملهای در یک پاراگراف است.
معنای نهایی نه در یک تصویر، بلکه در رابطهی میان آنها شکل میگیرد. همین رابطه است که عکاسی مستند را به سینمای مستند پیوند میدهد: هر دو در جستوجوی روایت واقعیتاند، با این تفاوت که یکی از حرکتِ دوربین و دیگری از حرکتِ نگاه بهره میگیرد.
سیکوئنس در عکاسی مستند همان نقشی را دارد که تدوین در سینما ایفا میکند.
ترتیب عکسها، فاصلهها، تکرارها و سکوت میان دو تصویر، همه عناصری هستند که معنا را میسازند.
نگاه مستند نیز در مرکز این فرآیند قرار دارد؛ نگاهی که مبتنی بر مشاهده، درک و احترام به واقعیت است. تربیت عکاسان مستند در حقیقت پرورش نسلی از روایتگران واقعیت است، نسلی که به جای بازنمایی صرف، به تفسیرِ انسانی و شاعرانهی واقعیت میاندیشد.
بیتوجهی به عکاسی مستند یا محدود کردن فعالیت عکاسان این حوزه، خسارتی فراتر از یک محرومیت فردی است؛ این امر به معنای تضعیف حافظهی جمعی و روایت اجتماعی ماست. بسیاری از فیلمسازان مستند از دل همین تجربهی مشاهدهگرانهی عکاسی برخاستهاند، چرا که ریشهی هر دو در باور به قدرت تصویر برای روایت زندگی است.
برای تقویت سینمای مستند، باید از مجموعه عکس مستند به عنوان بستر شکلگیری روایت تصویری حمایت کرد؛ جایی که تمرین دیدن، اندیشیدن و چیدمان تصویر در زمان آموخته میشود. در چنین بستری، هر سیکوئنس تمرینی است برای تدوینِ معنا از دل واقعیت.
هیأت داوران بخش «مجموعه عکس مستند» نیز شاید بهتر بتوانند جوهر این قالب را دریابند اگر در ارزیابی خود به انسجام روایی، تداوم نگاه مؤلف، و ظرفیت مجموعه عکس مستند برای گفتوگو با زمان توجهی ویژه نشان دهند؛ زیرا هر مجموعهی مستند اصیل، در جوهر خود، فیلمی کوتاه است که بیصدا سخن میگوید.
عکاس، دانشآموخته عکاسی و داور فستیوالهای عکاسی مستند


