هم‌زمان با گرامیداشت هفته دفاع مقدس، فیلم سینمایی «ویلاییها» در محل موسسه سینماشهر به نمایش درآمد و پس از آن، با حضور مدیرعامل این موسسه و مدیران سازمان سینمایی، از منیر قیدی کارگردان این اثر تقدیر شد.
به گزارش روابط عمومی هاشور به نقل از موسسه سینماشهر، هم‌زمان با گرامیداشت هفته دفاع مقدس، روز گذشته فیلم سینمایی «ویلاییها» در محل موسسه سینماشهر اکران و پس از آن، با حضور رائد فریدزاده رئیس سازمان سینمایی، حبیب ایل‌بیگی مدیرعامل موسسه سینما شهر، مهدی شفیعی معاون توسعه مدیریت و منابع، مسعود نجفی مشاور رئیس و مدیر کل روابط عمومی سازمان، مجتبی بهزادیان مدیرکل دفتر نظارت بر عرضه و نمایش فیلم، حبیب رضا هادیان عضو هیئت‌مدیره موسسه سینماشهر، لادن طاهری مدیر فیلمخانه ملی ایران و محمدرضا منصوری تهیه کننده سینما از تلاش‌های منیر قیدی در به تصویر کشیدن بخشی از وقایع جنگ تحمیلی با نگاهی زنانه تقدیر شد.
صدای زنان در روایت جنگ باید پررنگ‌تر شود
در این مراسم رائد فرید زاده، رئیس سازمان سینمایی با گرامیداشت یاد و خاطره جنگ هشت‌ساله تحمیلی گفت: با همه گلایه‌های سرکار خانم قیدی و سختی‌هایی که پیش روی او وجود داشت، این فیلم‌ساز موفق شده تا آثار به‌یادماندنی همچون «ویلاییها» و «دسته دختران» را خلق کند. متأسفانه این آثار با بی‌مهری‌هایی مواجه شده‌اند اما قطعاً ساخت کارهای اثرگذار، سختی‌هایی را نیز به همراه دارد؛ اما خوشبختانه این موضوع در فیلم «ویلاییها» به ثمر نشسته است.
فرید زاده ادامه داد: قطعاً این فیلم در حافظه تاریخی سینمای پس از انقلاب و به‌ویژه در سینمای دفاع مقدس ثبت خواهد شد. نوع پردازش و رویکرد ما به مسئله جنگ، خود را در عنوان «دفاع مقدس» نشان می‌دهد. دفاع از خاک و وطن امری مقدس است که نمونه‌ای از آن را در دفاع ۱۲ روزه مقابل رژیم صهیونی شاهد بودیم. مردم ایران به‌واسطه حفظ تمامیت ارضی و خاکی و همچنین پیوند عمیق با آن، در مقابل هر دشمن خارجی ایستادگی می‌کنند. به‌ویژه زنان غیور این سرزمین که متأسفانه آن‌طور که شایسته است صدایی در ثبت این امر تاریخی عظیم ندارند.
فرید زاده در پایان گفت: باوجودآنکه یک هنرمند نباید خود را محدود و محصور به یک شیوه فیلم‌سازی خاص کند، اما به دلیل تعهدی که نسبت به شخص هنرمند در ثبت و ضبط تاریخ در حافظه عمومی وجود دارد، از سرکار خانم قیدی درخواست میکنم به حرکت در این مسیر ادامه دهد. ای‌کاش تعداد فیلم‌سازان زن بیشتری وجود داشت تا وجه تاریخی و زنانگی جنگ را بیش از پیش به تصویر بکشند. من و همکارانم وظیفه‌داریم تا به دیده شدن وجه زنانگی جنگ کمک کنیم و نیاز است تا این امر به‌طور حتم محقق شود.
سینما ابزاری برای یادآوری تاریخ معاصر کشور است
حبیب ایل‌بیگی مدیرعامل موسسه سینما شهر نیز ضمن گرامیداشت هفته دفاع مقدس و لزوم زنده نگه‌داشتن یاد و خاطره شهدای هشت سال دفاع مقدس، گفت: خوشحالیم که امروز میزبان یکی از فیلم‌سازان خوب سینمای کشور، سرکار خانم قیدی هستیم. ایشان دارای تجربه‌های سینمایی بسیار زیادی هستند و «ویلاییها» اولین فیلم سینمایی او محسوب می‌شود. اثری که به دلیل ویژگی‌هایی که از آن سود می‌برد، چندان به فیلم اول یک فیلم‌ساز شباهت ندارد.
مدیرعامل موسسه سینما شهر با اشاره به ویژگی‌های فیلم سینمایی «ویلاییها»، تصریح کرد: این اثر برای من فضای متفاوت دارد. «ویلاییها» از منظر خانم‌هایی به تصویر کشیده شده است که همسران آن‌ها در جبهه‌های جنگ حضورداشته‌اند. در آن مقطع تقریباً تمام خانواده‌ها با این موضوع مواجهه بودند و همگی این لحظات را تجربه کرده‌ایم. یاد و خاطره خواهران و مادرانی که در این شرایط دشوار ایستادگی و صبوری پیشه کردند را گرامی می‌داریم. تماشای فیلم‌های این‌چنین می‌تواند ما را به یاد اتفاق‌هایی که این سرزمین از سر گذرانده است بی‌اندازد.
ایل‌بیگی یادآور شد: در فیلم «ویلاییها» بخشی مرتبط با آرزوها وجود دارد. تمام هم‌نسلان ما آرزوی یک زندگی آرام، شاد و بدون دغدغه را داشته‌اند؛ اما در زمان جنگ، ایستادگی و جان‌فشانی در جهت حفظ کشور، برای بسیاری از افراد در درجه اول اهمیت قرار داشت. این افراد خود را فدای دیگران کردند تا کشور ایران پایدار و سرافراز باقی بماند.
در ادامه و پس از اکران فیلم «ویلاییها» مژده لواسانی، مجری و کارشناس با منیر قیدی کارگردان این اثر به گفت‌و‌گو نشست.
«ویلاییها»؛ فیلمی است که هیچ‌گاه تکراری نمی‌شود
مژه لواسانی با اشاره به ویژگی‌هایی که باعث اثرگذاری فیلم «ویلاییها» شده است، گفت: منیر قیدی موفق شده تا فیلمی تحسین‌شده و مؤثر را کارگردانی کند. «ویلاییها» نخستین بار در سال ۱۳۹۵ به نمایش درآمد و اکنون نزدیک به یک دهه است که از تولید آن می‌گذرد. اثری که در مواجهه نخست نیز برایم بسیار تأثیرگذار بود و با آن اشک ریختم. گویی نخستین ساخته سینمایی قیدی به سبب امتیازهای مختلفی که واجد آن است، هیچ‌گاه تکراری نمی‌شود. «ویلاییها» روایتی درست و دقیق از روزهایی است که در این سرزمین اتفاق افتاده و هرگز نباید فراموش شود.
لواسانی بیان کرد: وقتی برای اولین بار این فیلم در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد، بازخوردها بسیار مثبت بود و منتقدین با آن همراه شدند. «ویلاییها» در عاطفی‌ترین شکل ممکن مخاطب را باشخصیت‌های گوناگون موجود در قصه همراه می‌کند.
وی با اشاره به اهمیت هفته دفاع مقدس، بیان کرد: یاد و خاطره مردان و زنانی که با فداکاری، صبوری و همراهی خود در مقطعی از تاریخ این کشور حماسه آفریدند را گرامی می‌داریم. خوشبختانه گونه‌ای این از این رشادت‌ها و دلاوری‌ها در فیلم «ویلاییها» به زیبایی تصویر شده است. قیدی در فیلم دوم خود، «دسته دختران» نیز مانند ساخته نخست، با نگاهی زنانه روایتگر دلاوری زنان ایران در حوادث مرتبط با خرمشهر بوده است.
شخصیت‌های «ویلاییها» ریشه در واقعیت دارند
قیدی در پاسخ به پرسش لواسانی در خصوص چگونگی شکل‌گیری ایده اولیه و انتخاب ژانر جنگ گفت: ایده اولیه فیلم «ویلاییها» متعلق به سال‌ها پیش است و برای مدت طولانی این داستان ذهن من را به خود مشغول کرده بود و مدام درباره آن فکر می‌کردم.
وی ادامه داد: به‌هیچ‌عنوان قصد خودستایی ندارم، اما هنگام ساخت این اثر خود را فیلم اولی نمی‌دانستم، چراکه سال‌ها به‌عنوان منشی صحنه و دستیار کارگردان مشغول فعالیت بودم. کار منشی صحنه همچون یک معلم ادبیات، گرفتن غلط املایی و ویراستاری است. در نتیجه تمرین کارگردانی را طی سال‌ها صورت داده بودم. من کارگردانی نیستم که به شکل یک تکنسین با موضوع رو‌به‌رو شوم و تا زمانی که یک ایده توجه من را به خود جلب نکند، به سراغ ساخت آن نمی‌روم.
قیدی تأکید کرد: ایده اولیه این فیلم ریشه در خاطره‌ای دارد که یکی از دوستانم برای من تعریف کرده بود. پس از آن، مراحل تحقیق و پژوهش را آغاز کرده و با خانم‌های ساکن در ویلا‌های شهرک مسکونی واقع در شهر اندیمشک به گفت‌و‌گو پرداختم. مراحل پژوهش این اثر در حدود دو سال به طول انجامید. متأسفانه اخذ مجوزهای لازم برای شروع فیلم‌برداری روندی طولانی را پشت سر گذاشت. «ویلاییها» در لوکیشن واقعی مربوط به آن مقطع تاریخی در دوران جنگ فیلم‌برداری شده است.
قیدی در خصوص روند شکل‌گیری فیلم‌نامه «ویلاییها» بیان کرد: بعدها و در مسیر روایت، قصه‌ای را وارد کردیم تا بتوانیم هر چه‌بهتر از خاطرات استفاده کنیم. کاراکترهای این فیلم همگی ریشه در واقعیت دارند، اما برای هر یک از آن‌ها قصه‌ای را در نظر گرفتیم.
قیدی در پاسخ به سؤال مژده لواسانی درباره انتخاب بازیگران این فیلم نیز گفت: در ابتدا بازیگران دیگری را در نظر داشتیم اما فرآیند تولید به طول انجامید و پس از بازنویسی‌های متفاوت، به گزینه‌های فعلی رسیدیم. من از هر یک خواستم تا تمام مصاحبه‌های تصویربرداری شده در مرحله تحقیق و پژوهش را تماشا کنند. این کار زمان زیادی را به خود اختصاص داد. ضمن اینکه من درصحنه فیلم‌برداری، به فیلم‌نامه بسیار پایبند هستم و به همین دلیل، دقیقاً مطابق فیلم‌نامه پیش رفتیم. خوشبختانه همه گروه بازیگران نیز در این زمینه همراهی سازنده‌ای را با ما صورت دادند.
کارگردان فیلم «دسته دختران» تأکید کرد: شاید بتوان گفت که شانس بزرگ ما این بود که فرآیند اخذ مجوز برای تولید «ویلاییها» ۱۰ سال به طول انجامید. در تمام طول این مدت، شخصیت‌ها در ذهن من زنده بودند و به همین دلیل احساس نزدیکی زیادی نسبت به آن‌ها داشتم. زمانی که برای اولین بار در لوکیشن اصلی این ویلاها پشت پنجره قرار گرفتم، بلافاصله تصویر ورود خودرو حامل اجناس یا خبر شهادت رزمندگان در مقابلم نقش‌بست، چراکه بارها آن را در ذهن خود مجسم کرده بودم. فیلم‌برداری در مکان اصلی این واقعه تاریخی به طبیعی‌تر جلوه کردن مختصات فیلم کمک زیادی کرد.
حاضر نیستم بدون دغدغه فیلم بسازم
قیدی عنوان کرد: شخصیت‌های حقیقی که نمونه‌هایی از آن‌ها در «ویلاییها» به تصویر کشیده شدند، به تماشای این اثر نشستند و در پایان به‌شدت تحت تأثیر قرار گرفتند. تولید این فیلم برای مدت‌ها مسکوت مانده بود اما من به آن‌ها قول دادم تا تحت هر شرایطی که شده است، مقدمات تولید فیلمی بر مبنای زندگی‌شان را فراهم کنم و به همین دلیل بود که به ساخت این اثر اصرار کردم.
قیدی با اشاره به حضور سعید ملکان به‌عنوان تهیه‌کننده این فیلم سینمایی، گفت: آقای ملکان درواقع ناجی «ویلاییها» بودند و اگر او به‌عنوان تهیه‌کننده در کنار ما قرار نمی‌گرفت، شاید هیچ‌گاه این فیلم وارد مرحله فیلم‌برداری نمی‌شد. درواقع با حضور او بود که این فیلم به‌صورت جدی وارد مرحله تولید شد.
وی یادآور شد: برای هر کارگردانی، فیلم‌برداری صحنه‌های شلوغ و سرشار از جلوه‌های ویژه، امری چالش‌برانگیز است؛ اما خوشبختانه این موضوع چندان برای من دشوار نیست. درواقع برگزاری صحنه‌هایی با کاراکترهای محدود، برای من دشوارتر است. چراکه تماشاگر امروز بسیار بی‌حوصله است و زمان زیادی را برای پیگیری صحنه‌های طولانی و بدون هیجان صرف نمی‌کند.
قیدی اشاره کرد: من پس‌ازاینکه که فیلمی را کارگردانی میکنم، دیگر به تماشای آن نمی‌نشینم. چراکه مدام تصمیم‌هایی تازه گرفته و پلان‌های اثر را در ذهن خود بازآفرینی میکنم؛ اما اکنون‌که پس از ده سال مجدداً به تماشای «ویلاییها» نشستم، اگر بخواهم با مهربانی با آن مواجه شوم باید بگویم که این فیلم بنا بر عقیده شخصی‌ام، اثری قابل‌قبول است.
این فیلم‌ساز در خصوص همکاری با ثریا قاسمی دریکی از نقش‌های اصلی گفت: قاسمی بازیگری فوق‌العاده است. ایشان باوجود شرایط سنی که در آن قرار داشتند، بسیار با تیم تولید همراهی کردند. ممکن بود یک صحنه بارها تکرار شود، اما او هیچ اعتراضی نسبت به این موضوع نداشت. ضمن اینکه کارکردن با کودکان برایم بسیار جذاب است، چراکه ازنظر من آن‌ها بازیگران بسیار خوبی هستند و به‌سادگی نقش‌های خود را به لحاظ حسی باور می‌کنند.
نخواستم بر موج موفقیت «ویلاییها» سوار شوم
قیدی در خصوص تیتراژ پایانی این فیلم نیز تصریح کرد: برای تیتراژ پایانی آقای غلام کویتی پور به بازخوانی یکی از کارهای پیشین خودپرداخت. ضمن اینکه موسیقی این فیلم نتیجه زحمات آقای اورکی است. در بخش‌هایی از «ویلاییها» می‌توانستیم با موسیقی، تأثیرگذاری یک صحنه را بسیار بیشتر کنیم. به‌عنوان نمونه برای سکانس‌های مربوط به معراج شهدا، موسیقی غم‌انگیزی ساخته شد، اما فکر کردیم که این صحنه به‌خودی‌خود دارای وجهی غم‌انگیز است به همین دلیل، تنها از صدای شکسته شدن یخ استفاده کردیم.
وی ابراز داشت: میان دو فیلمی که تاکنون کارگردانی آن‌ها را بر عهده داشته‌ام فاصله‌ای به نسبت طولانی وجود دارد. من هیچ‌گاه قصد نداشتم سوار بر موج موفقیت فیلم «ویلاییها» شوم و تا زمانی که موضوعی توجه من را به خود جلب نکند، به سراغ کارگردانی و ساخت فیلم نمی‌روم.
قیدی در خصوص فعالیت‌های سینمایی تازه خود نیز گفت: در حال نگارش فیلم‌نامه‌ای هستم که قرار است خود آن را کارگردانی کنم. فیلمی اجتماعی که برخلاف «ویلاییها» و «دسته دختران» اثری بسیار آرام است. البته نوعی التهاب در زیر متن آن وجود دارد. قصه این فیلم سال‌ها پیش از ساخت فیلم اولم، ذهن من را به خود مشغول کرده بود و در ابتدا قصد داشتم پس از «ویلاییها» آن را کارگردانی کنم.
وی تصریح کرد: امروز که پس از مدت‌ها به تماشای این فیلم نشستم، باید بگویم که خوشحالم که این فیلم را کارگردانی کردم. البته اگر قرار بود «ویلاییها» را دوباره کارگردانی کنم، اثر تازه در کلیات دچار تغییر نمی‌شد و حال و هوا و فضای کلی را حفظ می‌کردم؛ اما در جزئیات فنی، تغییراتی را صورت می‌دادم.
قیدی در پایان گفت: شاید در دهه شصت نوع رفتار شخصیت‌ها متفاوت با زمانه فعلی بوده است، اما باید یک فیلم به‌گونه‌ای امروزی ساخته شود تا خصایل کاراکترها برای افرادی از نسل جوان دست‌یافتنی باشد.
