به گزارش روابط عمومی هاشور نیوز به نقل از مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، سید صادق کاظمی، کارگردان مستند «صغری رئیس» در باره ایده اولیه این فیلم به صبا توضیح داد: فیلم «صغری رییس» ریشه در نخستین مستند من دارد. مستند قبلی من به نام «برار انیسه» در جشنواره سینما حقیقت دوسال قبل تندیس استعداد نو و در جشنواره تلویزیونی مستند هم جایزه بهترین کارگردانی را دریافت کرد.این مستند یک شخصیت فرعی داشت که همین خاله صغری بود. خاله صغری در آن فیلم فقط چند پلان کوتاه داشت در اکران های خصوصی که برای مستند قبلی داشتیم، افراد زیادی جذب شخصیت صغری شده بودند.
وی ادامه داد: من بعد از آن بازخوردها، تحقیق و پژوهش را شروع کردم. از دور شنیده میشد که صغری پیرزن بامزهای است، سنش بالاست و در روستا شناخته شده است؛ اما وقتی رفتم برای پژوهش، دیدم ماجرا خیلی فراتر از اینهاست. زندگیاش بار دراماتیک عجیبی دارد. کاری که ده سال است انجام میدهد، یعنی جمع کردن و مرتبچیدن چوبها جلوی خانهاش در روستا معروف شده، اما تازه وقتی به لایههای شخصیتش نزدیک شدم فهمیدم که چه دنیای عمیقی پشت این رفتار ظاهراً ساده پنهان است.
کاظمی گفت: من خاله صغری را دورادور به دلیل رفت و آمدی که به روستای پدریام داشتم میشناختم. شخصیت صغری، اقتدار درونی او، جایگاهش در خانواده و روستا، و نیز بار روانشناختی قصهی چوبها، من را به شدت درگیر خود کرد تا جایی که همسرم میگفت تو صغرا را بیشتر از من دوست داری. واقعاً درگیر شخصیتش شده بودم. آن غم عجیب و غریبی که در لابهلای این چوبها پنهان بود، اگر نبود وسط کار رها میکردم. اما این آدم اجازه نمیداد بیخیال شوم.
این مستندساز افزود: دلیل دیگر من برای ساخت این مستند این بود که فوقلیسانس مشاوره خانواده دارم و همیشه به مکانیزمهای دفاعی آدمها علاقهمند بودهام. این برایم شگفتانگیز بود که صغری چطور با چوبها غمش را مدیریت میکند و چگونه می تواند با این چوب ها مکانیزم دفاعی خود را برطرف کند. انگار که این چوبها برایش آرامش و تکیهگاه روانیاند. بنا براین ارادت و علاقه شخصی خودم به خاله صغری و هم دغدغه روانشناسی خودم در حوزه خانواده مسبب ساخت این مستند شد.
کارگردان مستند «طرد شده» درباره روند ساخت این مستند گفت: از اواخر سال ۱۴۰۲ تا چندوقت قبل پژوهش و تولید این فیلم زمان برد یعنی چیزی حدود ۲ سال. مسئله اصلی این بود که می خواستم بخاطر فضای داستان و موقعیت بصری روستا، آن فضا را حتما در فیلمم داشته باشم. چون فضا نسبت به زندگی خاله صغری و ماجرای چوب ها موضوعیت داشت. همین موضوع باعث طولانی شدن روند ساخت فیلم شد.
کاظمی درباره یکی از چالشهای ساخت این فیلم گفت: یکی از سختی های فیلم اعتمادسازی با خاله صغرای ۱۰۲ ساله بود. کاار سادهای نبود. من ۲۷-۲۸ سالم است و باید با آدمی ارتباط میگرفتم که بالای صدسال دارد و کمکم حافظهاش را از دست میداد. اینکه مرا بشناسد، اعتماد کند، بپذیرد… واقعاً سخت بود. امروز هم که فیلم تمام شده، دیگر تقریباً نمیشنود. خوشحالم که قبل از این اتفاق توانستیم فیلم را بسازیم و غصه زندگی این آدم را برای مردم تعریف کنم.
وی درباره عوامل ساخت این فیلم گفت: برای ساخت این فیلم، بهترینها را جمع کردم چون صغرا ارزشش را داشت. لطف خداوند شامل حال من شد و عوامل درجه یک سینمای مستند در کنار من بودند. همکاری با حسن سیدی پریشان به عنوان فیلمبردار، بابک حیدری با همراهی احسان میلانی، تدوین، میثم خانی و محمدرضا احمدی، صدابردار، مسعود سخاوتدوست در موسیقی، گیسو آزادروش در صداگذاری، داوود رحمانی کار اصلاح رنگ و مهدی زمانپور کیاسری و ماریا ماوتی به عنوان مشاور در کنار من بودند. حضور و تلاش این عزیزان باعث شد که پروژه به خوبی به پایان برسد.
کاظمی با اشاره به اینکه بخش دانشجویی برای نخستینبار به جشنواره اضافه شده، گفت: به نظرم اتفاق خوبی است که به صنف دانشجو یک نگاه مستقل داشته باشیم.به نظر من سینمای مستند از سینمای داستانی جلوتر است. سطح رقابت در سینما حقیقت خیلی بالاست و این باعث میشود بسیاری از فیلمهای خوب دیده نشوند. بخش دانشجویی میتواند فرصت ایجاد کند.
وی در انتقادی نیز گقت: باید مراقب سیاستگذاریها بود. نباید به شکلی باشد که ارزش بخشها پایین بیاید یا ذهنیتی ایجاد شود که مثلاً فیلمهای ضعیف به بخشهای جنبی فرستاده میشوند. نباید این ارزشگذاری اتفاق بیفتدو همه بخشهای جشنواره باید از سطح یکسانی برخوردار باشند تا کسی حس بدی نگیرد.
کاظمی با اشاره به تعداد بالای آثار ارسالی و ظرفیت موضوعات سال گفت: احساس میکنم امسال جشنواره شلوغتر و جذابتر باشد. اما مشکل اصلی سینمای مستند تولید نیست؛ ارائه و رساندن فیلم به مخاطب است. باید از قالب فقط جشنواره بیرون بیاییم. نمایش در مدارس، دانشگاهها، همکاری با آموزش و پرورش… اینها میتواند مخاطب تازه بسازد. نوجوان امروز ذائقهاش بصری است و مستند میتواند بهترین ابزار آموزشی باشد.
«صغری رئیس» به بخش مسابقه مستندهای کوتاه نوزدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» راه یافته است.
